NAWEEËN
Het is duidelijk dat er paniek uitbrak aan boord van de bommenwerper toen die zo lelijk werd toegetakeld door de Duitse jagers. Vijf konden zich redden met hun valscherm, de vijf anderen kunnen het drama dat zich aan boord voltrok niet verder vertellen. Bommenrichter Henri Walker legde toen hij uit krijgsgevangenschap terugkeerde deze verklaring af:
• Bruno Gallerani komt na zijn sprong terecht in Berendrecht en wordt er opgevangen door sympathiserende inwoners. Die dragen hem over aan het verzet en door toedoen van de ontsnappingslijn Comète bereikt hij via Frankrijk, Portugal en Spanje terug Great Ashfield op 18 oktober 1943. Een huzarenstukje.
• James Brown, de buikschutter, komt terecht in Stabroek, heeft niet zoveel geluk als Gallerani want wordt verraden en eindigt de oorlog in krijgsgevangenschap.
• Larry Stokes. Zijn beschadigde parachute wordt hem op termijn fataal. Hij bezeert zich ernstig bij het neerkomen, wordt door het Duitse Rode Kruis gerepatrieerd en overlijdt na de oorlog alsnog aan die opgelopen verwondingen.
• Joe Schreppel. Het stoffelijk overschot van de onfortuinlijke staartschutter wordt door de Duitsers in Zoersel opgehaald en naar Fort III te Deurne getransporteerd. Op 20 augustus 1943 wordt hij daar met militaire eer als "Unbekannt" begraven. Waarom hij niet onder zijn naam werd begraven is tot nog toe een onopgehelderde zaak.
Zijn naam wordt vermeld op de 'Tablets of the Missing' op de Amerikaanse militaire begraafplaats Henri-Chapelle, ten oosten van Luik. Hij wordt tweemaal terug opgegraven en vindt zijn laatste rustplaats als "X-113" op de Ardennes American Cemetry te Neuville, graf A 31 35.
Uit het proces-verbaal van Peter Metsemakers, opperwachtmeester van Marechaussee-Gewest Eindhoven-Groep Hoogerheide:
Van de Duitsche Weermacht waren enkele officieren en een groot aantal manschappen aanwezig en zetten de omgeving af, terwijl wij hen behulpzaam waren bij het zoeken naar mogelijk aanwezige gewonden of andere leden van de bemanning van het vliegtuig, welke echter niet levend meer gevonden werden.
Wel lagen er kort bij het vliegtuig drie lijken van Amerikaansche militairen. Het vliegtuig brandde geheel uit en volgens mededeeling van den hoogst in rang aanwezige Duitsche officier waren al de inzittenden om het leven gekomen. Na bekomen opdracht heeft de Heer Burgemeester van Woensdrecht gezorgd dat de drie lijken in kisten gelegd werden en overgebracht naar de bestemde bewaarplaats op het kerkhof te Hoogerheide".
• Paul Sommers. Begraven op de Amerikaanse begraafplaats te Margraten (NL), graf B 20 16.
• Hugh McClatchey. Achtereenvolgens begraven te Bergen-op-Zoom (NL), Margraten (NL) en in 1949 gerepatrieerd naar de US. Daar rust hij thans op het National Cemetery van Farmingdale New York.
• Herbert Brown. Missing in Action. Naam vermeld op de 'Wall of the Missing' te Margraten.
• Olin Wieneke. Missing in Action. Naam vermeld op de 'Wall of the Missing' te Margraten.
• Parker Crabtree. Missing in Action. Naam vermeld op de 'Tablets of the Missing' op de Henri-Chapelle begraafplaats.
• Jörg Kiefner. Na hun overwinning stuiven de Duitse piloten volgas over de landingsbaan en wiegen met hun vleugels ten teken van overwinning. Aan de Gefechtstand staat er veel volk te juichen, zij hebben het luchtgevecht immers van vlakbij kunnen meemaken. Kiefner's chef begeeft zich naar de commandopost om de overwinning op te eisen maar komt met een bedrukt gezicht terug. Zijn technieker namelijk heeft vastgesteld dat door een defect zijn kanonnen helemaal niet gevuurd hebben. Kiefner krijgt daarom de overwinning voorlopig toegewezen. Enkele uren later, als de Schweinburg-force passeert, wordt Jörg afgeschoten door een Spitfire, geraakt in een spin maar overleeft wonder boven wonder. Tijdens het verdere verloop van de oorlog wordt Kiefner nog driemaal neergeschoten maar weet zich telkens te redden. In juni 1999 beantwoordt hij een uitnodiging van Luc Cox en bezoekt samen met hem de crashplaats van zijn Focke Wulff. Ze vinden nog enkele aluminium fragmenten ...
• Michel Bosman. Wanneer het Antwerpse bevrijd wordt door de geallieerden in september 1944 vervoegt Michel de geallieerde strijdkrachten. Na de oorlog kan hij niet aarden in het eentonige kazerneleven en verlaat de militaire dienst. Het mes met de inscriptie 'JOE' geraakt hij kwijt. In het jaar 2000 heb ik het geluk om hem op te sporen en te interviewen. Michel kan zich maar al te best de gebeurtenissen op die gedenkwaardige zomerdag herinneren.
• Zoersel. De gemeente werd onverwacht geconfronteerd met een oorlogsdrama dat grote commotie en onrust onder de bewoners veroorzaakt zoals blijkt uit de annalen van de HEEMKUNDIGE KRING ZOERSEL 1943:
18 augustus : 's Morgens liggen er bloemenruikers voor de deur van het dodenhuisje waar de soldaat is ondergebracht. De hoeveelheid bloemen groeit met het uur aan. Een menigte toeschouwers blijft op het pleintje staan kijken en wacht de gebeurtenissen af. Gedurende die morgen wordt er door Juffrouw Daems 5 Onze Vaders en 5 Weesgegroetjes voor de zielerust van de gesneuvelde gebeden. Ook wordt er dank zij het initiatief van Martha Goossens een omhaling gedaan om een H.Mis te laten opdrgen voor de gesneuvelde piloot. Opbrengst : 243 fr. Om twee uur in de namiddag wordt de overledene weggehaald. Burgemeester De Bouck laat een bericht uithangen waarin hij terwille van de gevaarlijke gevolgen de mensen aanspoort zich te onthouden van soortgelijke betogingen.
Bijdrage Luc Cox.
23 augustus : H.Mis opgedragen door E.H.Dox (pastoor) voor de slachtoffers van de luchtaanval.
27 augustus : Twee Duitsers, in burger, komen De Waegeneire Joanna, verblijvende te Zoersel, gevangen nemen om rede van sympatiebetuigenissen ten overstaan van de overleden Amerikaan. Ze leggen eveneens een bezoek af bij Maria Geudens, waar ze meer dan een uur vertoefden. Dit bezoek van die Duitsers zal voor Zoersel nog een aardige nasleep hebben.
30 augustus : Zes burgers uit Zoersel : Z.E.H. Pastoor Dox, Lien Cop (vrouw van Jan Leemans), Martha Goossens, M. Daems (Mevrouw Derkinderen), Karel Janssens en Dr. De Wandelaer (Antwerpenaar) moeten voor de Duitsers verschijnen. Vier van hen bleven achter in de gevangenis in de Begijnenstraat, nadat ze beschuldigd waren door de Sicherheitspolizei te Wilrijk van pro-geallieerde handelingen. Lien Cop mag naar huis keren maar zal nog meerdere keren terug moeten komen naar Antwerpen voor een onderhoor.
12 september : Aan het kapelleke van O.L.Vr. van Goeden Raad, op Einhoven, wordt een noveen begonnen voor de weggevoerde dorpelingen. Opkomst : 500 man.
23 september : E.H.Pastoor en Karel Janssens worden vrijgelaten uit de gevangenis (24 dagen gevang).
7 oktober : Bezoek van de Gestapo bij Dr. De Wandelaer en bij Lien Cop voor nadere inlichtingen nopens het geval der luchtaanvallen en het sieren der bloemen bij het dodenhuisje. De foto's die van de bloemenhulde genomen waren werden meegenomen, alsook het foto-toestel. Dr. De Wandelaer wordt dezelfde dag opgeleid en veroordeeld tot twee maanden gevangenis.
13 oktober : Martha Goossens wordt na een veertig dagen hechtenis vrijgelaten uit de Begijnenstraat.
21 december : Juffrouw Daems heeft ook eindelijk haar zittijd uitgezeten en kan naar Zoersel terugkeren.
Vader Tom Schreppel en moeder Barbara hebben met ontzetting het bericht ontvangen dat hun zoon Joe als vermist wordt opgegeven; toch blijven ze hopen. Hun hoop wordt neergeslagen als er twee jaar later een brief wordt gepubliceerd gericht aan de burgemeester van het stadje. De brief is afkomstig van Joanna Sterckx en luidt als volgt:
"Ik neem de vrijheid U de bevestiging te sturen van de dood van Joe Schreppel, bemanningslid van een VSA Vliegend Fort, op 17 augustus 1943. Op die dag vonden er vele luchtgevechten plaats in de nabijheid van mijn dorp Zoersel (nabij Antwerpen), België. Ongelukkig genoeg werden verschillende Vliegende Forten geraakt en neergehaald en vele bemanningsleden moesten springen. Sommigen overleefden het en werden krijgsgevangen gemaakt, anderen konden ontsnappen maar enkelen overleefden hun verwondingen niet. Dat laatste overkwam Mr. Schreppel.
We praatten met de dokter en met de priester die hem bijstonden gedurende zijn laatste ogenblikken en ze zijn het er over eens dat Mr. Schreppel geen speciale wensen meer had. Ik wil hieraan toevoegen dat de priester de Engelse taal machtig is. Het was de priester die ons Mr. Schreppel's adres gaf. Kort nadat hij de Laatste Sacramenten had ontvangen overleed hij en zijn lichaam werd weggebracht om begraven te worden. Twee dagen later kwamen de Duitsers om Mr. Schreppel en een ander lid van een Vliegend Fort wiens naam we helaas niet te weten kwamen, samen in één kist te leggen. Maar niet vooraleer de gemeente haar droefenis had betuigd en de laatste eer had bewezen aan hun dierbare geallieerden. Vanaf de vroege morgen begonnen veel inwoners, waaronder mijzelf, een bloemenkrans in de vorm van een kruis te maken. Het kruis werd tegenover de plaats opgesteld waar Mr. Schreppel werd opgebaard in afwachting van zijn begrafenis, zoals U op de bijgaande foto kan opmerken.
Ik heb een vergroting van deze foto en van zodra de postbeperkingen zijn opgegeven zal ik proberen deze door te sturen. Het was mijn betrachting om de plaats door te geven waar Mr. Schreppel werd begraven maar die ben ik niet te weten gekomen. Er werd mij verzekerd dat alle Amerikaanse soldaten en vliegeniers die in België gevallen zijn op een grote begraafplaats nabij Luik werden begraven. Kort voordat de Duitsers naar de gemeente kwamen had ik de vlag van de geallieerden op het kruis gedrapeerd maar ik had geen tijd om daar ook een foto van te maken.
Al deze feiten veroorzaakten grote beroering en vele dorpsgenoten, waaronder ikzelf, werden gearresteerd. Om die vlag op het kruis te plaatsen werd ik tot vier maanden gevangenisstraf veroordeeld. Maar dat kon ons niet deren omdat we toch eer hadden kunnen betonen aan de zoon van één onzer grote geallieerden. Wat we deden was maar kleinschalig, meer konden we niet doen maar we waren zo gelukkig om onze plicht te vervullen en onze dankbaarheid te betuigen voor de helden die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Mag ik U verzoeken deze brief over te maken aan de naaste verwanten samen met de getuigenis van onze droefenis om het onherstelbare verlies dat hen getroffen heeft."
Post-scriptum: "Ter ere van Mr. Schreppel werd er een hoogmis gevierd in de Rooms-katholieke kerk in onze gemeente. Bijna alle inwoners waren aanwezig. De priester werd hiervoor veroordeeld tot drie weken gevangenis."
Einde.